Üremeye Yardımcı Tedavi (ÜYTE) Laboratuvar Uygulamaları Sertifikalı Eğitim Programı Standardı
27 Mayıs 2023 tarih 32203 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Üremeye Yardımcı Tedavi (ÜYTE) Laboratuvar Uygulamaları Sertifikalı Eğitim Programı Standardı” adlı yasal düzenleme ile artık sadece Histoloji Embriyoloji alanında ihtisas yapmış hekimlerin Tüp Bebek merkezlerinde Embriyoloji sorumlusu olabileceği belirtilmiş,sertifika almaya hak kazanmış ve alan alakalı son derece önemli çalışmaları bulunan diğer branşların (biyoloji, moleküler biyoloji, genetik, veteriner hekim vb.) bu haktan yararlanamayacağı belirtilmiştir.Üreme Tıbbı ve Cerrahisi Derneği (ÜTCD) olarak bu konudaki yasal mücadelemizi başlatmış ve ilgili standarttaki gerek tıbbi gerekse hukuki mücadelemizi sürdürmeye kararlı olduğumuzu sizlerlepaylaşmak isteriz. “Yardımcı Üreme Teknikleri” (YÜT) Laboratuvar uygulamalarını sadece isim benzerliğinden dolayı belirli bir branşa atfetmenin ülkemizdeki “Tüp Bebek” başarısını olumsuz etkileyecek kritik bir benzetme hatası olarak düşünüyoruz:
Şöyle ki; Histoloji Embriyoloji Ana Bilim Dalı Eğitimi tıp öğrencilerine tüm dokuların histolojik özelliklerini, embriyoloji ise döllenmeden itibaren doğana kadar bütün anatomi ve sistemik gelişimi öğreten bir bilim dalıdır.
Tüp Bebek laboratuvarlarındaki embriyoloji kavramı ise yumurtayla spermin birleştirilmesinden sonra elde edilen en fazla 5-6 günlük bir dönemdeki embriyo gelişiminin oluştuğu sürecin yönetimini içerir.Bu dalda görev yapabilmek için histoloji-embriyoloji ihtisası yapan arkadaşlarımız görev alabileceği gibi biyoloji,moleküler biyoloji,genetik,veteriner hekim vb. disiplinlerden mezun olmuş ve bu eğitimi almış meslek sahipleri de tüp bebek laboratuvarlarındaki embriyoloji işlevlerini yerine getirebilirler.Unutmamalıyız ki tüp bebek mucidi Roberts Edwards da bir zoologdur.
Ayrıca tüp bebek laboratuvarlarında sorumluluk görevini üstlenecek embriyolog hangi daldan mezun olursa olsun en az 6-10 yıllık bir deneyime ve birikime sahip olmak zorundadır.Aksi takdirde beklenilen gebelik başarısını elde etmek mümkün değildir.
Sadece Histoloji-Embriyoloji ihtisası sırasında 6 aylık bir kurs alıp da tüp bebek sorumluluğu üstlenmek başarısızlığı getirecektir.Zira histoloji-embriyoloji ihtisası yapan hekim arkadaşlarımız sadece varsa, kendi eğitim kurumlarında yoksa başka eğitim kurumlarından 6 aylık bir rotasyon ile ‘’Embriyoloji Sorumluluğu’’ görevini üstlenmektedirler.
Bu süre hiçbir zaman tüp bebek laboratuvarlarında ‘’sorumlu embriyolog’’olabilmek için yeterli değildir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle ,yetişmiş eğitimli olup da histoloji-embriyoloji ihtisası yapmayan hekim olmayan embriyologların deneyim ve kapasitelerine göre tekrar laboratuvar sorumluluk haklarının verilmesini,tıp kökenli embriyoloji-histoloji ihtisası yapanların da diğerleri gibi deneyim sahibi olduktan sonra yetkili sorumluluğa getirilmesinin uygun olduğunu düşünmekteyiz.
Bu nedenle 27.05.2023 tarih 32203 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Üremeye yardımcı Tedavi Uygulamaları ve Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin ‘’iptalinin uygun olacağını düşünüyoruz.
Bu konuda ki haksızlığın giderilmesi için yasal yollara başvurduğumuzu ayrıca Sayın Sağlık Bakanlığı ilgili kurumlarıyla görüşeceğimizi de kamuoyuna ve tüp bebek camiasına iletiriz.
Saygılarımızla,
Üreme Tıbbı ve Cerrahisi Derneği Yönetim Kurulu
